Onderzoekers van de Wageningen Universiteit zijn er in geslaagd plaatmateriaal te maken van lokale reststromen, zonder het toevoegen van lijmen of harsen. De eigenschappen van de platen zijn vergelijkbaar met die van MDF of Trespa en er zit dus geen formaldehyde in.
Nu de woningbouwopgave in Nederland samenvalt met ambitieuze klimaatdoelen, staat biobased bouwen volop in de belangstelling. Materialen gemaakt van natuurvezels uit lokale reststromen kunnen daarin een rol spelen. Zeker als je er bouwplaten van kunt maken zonder dat daarvoor lijmen of harsen van fossiele oorsprong nodig zijn.
In Wageningen is een binderloze technologie ontwikkeld en getest in het project CBPM Development of Sustainable Binderless Product Technology onder leiding van Richard Gosselink.
Plaatmateriaal van snoeiafval
‘In het afgeronde project zijn enkele prototypes van bouwplaten gemaakt. De basiseigenschappen als mechanische sterkte, dichtheid, homogeniteit en waterresistentie zijn in ons materialen laboratorium uitgebreid getest. Ook de brandwerendheid is goed. Hiermee is aangetoond dat deze materialen geschikt zijn om constructieve platen van te maken, die bijvoorbeeld te gebruiken zijn voor gevelbekleding, deuren, tafelbladen, keukenkastjes e.d. Ze kunnen worden gezaagd en geschroefd. Constructieve plaatmaterialen als MDF, HDF, HPL, multiplex en Trespa zijn ermee te vervangen,’ stelt Gosselink.
Volgens hem kan voor de platen snoeiafval worden gebruikt, hout, bladeren, maar ook hennep en miscanthus zijn geschikt. ‘Vezelachtige reststromen die vrijkomen in het bosbeheer of bij de voedingsmiddelenindustrie.’
Video: hoe werkt het?
Platen zonder formaldehyde
Inmiddels zijn grote hoeveelheden data verzameld over de diverse beschikbare reststromen en hun geschiktheid voor het maken van plaatmateriaal met Binderless technologie. In de traditionele productie van deze materialen wordt synthetische lijm op fossiele basis gebruikt, die vaak formaldehyde bevat. Het is een vluchtige organische stof die erom bekend staat gezondheidsklachten te veroorzaken.
De bouw en de meubelindustrie zijn daarom op zoek naar formaldehyde-vrije lijmen. ‘Met onze Binderless technologie hebben we helemaal geen additionele lijm meer nodig. Dat is uniek, duurzaam en gezonder. Het bespaart bovendien productiekosten.’
LCA en kostprijs
In afwachting van een wetenschappelijke publicatie wil Gosselink nog niet tot in detail kwijt hoe de Binderless technologie werkt om plaatmateriaal van snoeiafval te maken. Duidelijk is in ieder geval dat lignine daarin een belangrijke rol speelt. Lignine is de natuurlijke lijmstof die planten en bomen hun stevigheid geeft en beschermt tegen weersinvloeden.
Inmiddels is een vervolgproject in voorbereiding, waarin de Wageningse onderzoekers onder meer aspecten als levensduur, eventuele certificering en kostprijs doorrekenen. Ook wordt daarin een levenscyclusanalyse (LCA) gemaakt. Verder wordt onderzocht of reststromen die op zichzelf minder geschikt zijn voor deze binderloze technologie, wel zijn te gebruiken in combinatie met andere stromen. En hoe het productieproces met hoge temperatuur en druk verder is te optimaliseren.
[…] Plaatmateriaal van snoeiafval zonder toegevoegde lijm […]